Katedra Grafiki Artystycznej WGA UAP jest społecznością artystów, teoretyków i studentów. Działania prowadzone na Katedrze powiązane są z bieżącymi zjawiskami artystycznymi, technologią graficzną i teorią sztuki. Program dydaktyczny uwzględnia kontekst społeczny, wobec którego konstruowane są główne cele działalności artystycznej i naukowej. Katedra uczestniczy w międzynarodowej dyskusji dotyczącej zmieniającego się sposobu definiowania grafiki oraz jej dynamicznych przemian technologicznych i medialnych.
Grafikę artystyczną możemy studiować w ramach 5-letnich studiów magisterskich, niestacjonarnych studiów I i II stopnia oraz rocznych studiów podyplomowych. Podczas studiów studenci mają dostęp do 7 pracowni: Wypukłodruku, Serigrafii / Druku Cyfrowego, Wklęsłodruku, Litografii i Druku Offsetowego, Introligatorstwa i Sztuki Książki, Grafiki Przestrzennej i Intermedialnej oraz Komiksu i Powieści Graficznej. Aktywności w pracowniach skupiają się na rozwoju osobowości twórczej, opracowywaniu autorskiego unikalnego języka, oraz budowaniu świadomej wypowiedzi artystycznej. Uzupełnieniem programu studiów są zajęcia fakultatywne oraz charakterystyczne dla poznańskiej uczelni – pracownie wolnego wyboru. Dzięki otwartej strukturze działania grafiki artystycznej można łączyć z innymi dziedzinami sztuki m.in. ze scenografią, wzornictwem, malarstwem, fotografią, czy rzeźbą. Prowadzone na katedrze przedmioty takie jak Introligatorstwo czy Art zin umożliwiają studentom zapoznanie się z zagadnieniami książki artystycznej. Podczas zajęć z Komiksu i Powieści Graficznej studenci poznają język narracji, tworzą storyboardy. Zajęcia z Portfolio oraz Przygotowania do druku – Poligrafii uczą studentów posługiwania się pakietem Adobe i przygotowują ich do współpracy z galeriami oraz przemysłem. Zapoznanie się z wiedzą teoretyczną z zakresu Historii Sztuki i Filozofii uzupełniane jest doświadczeniami praktycznymi związanymi z Grafiką Koncepcyjną i copywritingiem. Studenci w ramach zajęć poddają analizie docierające do nich obrazy i komunikaty, próbują je rozumieć, łączyć i tworzyć nowe. Korzystają z kanałów medialnych takich jak Internet i przestrzeń publiczna, które daleko wykraczają poza galerie sztuki czy mury uniwersytetu.
Podczas każdego roku akademickiego organizowane są plenery i wyjazdy artystyczne. Związane są one z kuratorskimi projektami artystycznymi, spotkaniami, odwiedzaniem ważnych wystaw i kolekcji sztuki. Zwieńczeniem studiów jest praca dyplomowa często mająca charakter wystawy, będąca ważnym wydarzeniem dla społeczności uczelni. Tak skonstruowany program dydaktyczny nastawiony na indywidualny tryb nauczania i opanowanie warsztatu przekłada się na wysoką pozycję absolwentów na rynku pracy.
Działania katedry nie koncentrują się jedynie na odbitce graficznej czy matrycy, wychodzą daleko poza zagadnienia technologiczne. W ramach projektów artystycznych Katedry dyskusja o współczesnej grafice jest poszerzana o perspektywę socjologiczną, polityczną, filozoficzną czy medioznawczą. Artyści wraz z teoretykami podejmują twórczy dialog na temat społecznego potencjału grafiki, tego jak jest on kształtowany przez zmieniającą się kulturę i nowe technologie.
Historia poznańskiej grafiki związana jest z m.in. z jednym z założycieli poznańskiej uczelni Janem Jerzym Wronieckim – pierwszym kierownikiem Wydziału Grafiki, wszechstronnym artystą o międzynarodowej renomie, działającym w grupie artystycznej Bunt. Odwołując się do idei grupy – aktywistycznego zaangażowania w rzeczywistość społeczną, od 2014 roku artyści związani z katedrą, tworzą projekt BUNT. Nowe Ekspresje. Wpisywał się on w obchody 100-lecia Awangardy, prezentowany był w najważniejszych centrach grafiki oraz w ramach międzynarodowych imprez, takich jak Międzynarodowe Triennale Grafiki w Krakowie czy Poznań Art Week. Jednym z najważniejszych wydarzeń organizowanych przez Katedrę jest założone przez prof. Stefana Ficnera w 1999 r. Biennale Grafiki Studenckiej. Jest to cykliczny, ogólnopolski przegląd młodej grafiki, prezentujący nowe tendencje i osobowości artystyczne. Biennale jest imprezą ciągle rozwijającą się, od 2019 roku, każda edycja posiada hasło odpowiadające istotnym zmianom społeczno-kulturalnym.
Grafika artystyczna jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych form ekspresji. Wykorzystywana jest w ramach współczesnego języka sztuki, mediów i projektowania. Studia na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu są ukierunkowane na wolność i otwartość, uczą warsztatu i umiejętności technicznych, zapewniając świetne przygotowanie do funkcjonowania w świecie sztuki i na rynku pracy.
dr Witold Modrzejewski
Dziekan Wydziału Grafiki Artystycznej
Grafikę artystyczną definiujemy jako dziedzinę sztuki związaną z przekazem medialnym. Zalicza się do niej wszelkie formy aktywności twórczej wchodzące w relacje z powszechnym społecznie ukształtowanym językiem wizualnym. Obszar grafiki artystycznej obejmuje zarówno wszelkie formy druku (m.in. offset, ksero, druk cyfrowy) włącznie z klasycznymi technikami graficznymi (m.in. drzeworyt, linoryt, litografia, techniki metalowe, serigrafia), a także działania wykorzystujące współczesne nośniki informacyjne (m.in. prasa, książki, internet, telewizja, ekrany zewnętrzne). W jej skład wchodzi aktywność artystyczna związana z używaniem języka graficznego – stosowanie uproszczeń, syntezy, kondensacji, wykorzystująca komunikację wizualną – przyjęte i powszechnie zrozumiałe treści wizualne – do tworzenia nowych form wypowiedzi twórczej. Stąd grafika artystyczna to m.in. interwencje w przestrzeni miejskiej, artnet, szablony, techniki kolażowe, zapisy archiwalne, instalacje graficzne, akcje na bilbordach, murale, komentarze na istniejących nośnikach informacji, ulotki, plakaty autorskie, jak również prace graficzne na papierze lub na płótnie oraz na innych podłożach1.
Proces nauczania oparty jest na zdobywaniu wiedzy i umiejętności z zakresu tradycyjnych i nowoczesnych technik graficznych (wypukłodruku, wklęsłodruku, litografii, offsetu, druku cyfrowego oraz serigrafii) jak również działań edytorskich, technik drukarskich, przygotowania do druku, zagadnień introligatorskich i sposobów prezentacji prac (portfolio, wystawiennictwo). Ponadto student poznaje warsztat poligrafii dostarczający wiedzy na temat przygotowania publikacji oraz wykonywania wydruków przy użyciu różnych technik na zróżnicowanych podłożach. Na Kierunku Grafika Artystyczna student uczy się również tworzyć wielowątkowy przekaz artystyczny, historie obrazowe oparte na komunikatywnych sekwencjach (komiks, powieść graficzna). Katedra Grafiki umożliwia nabycie szczegółowej wiedzy z zakresu zagadnień graficznych i umiejętności rzemieślniczych, m.in. w obszarze grafiki komputerowej, linorytu, sitodruku, druku płaskiego, akwaforty czy obsługi programów graficznych, DTP, projektowania. Jednocześnie daje możliwość tworzenia intermedialnych, twórczych wypowiedzi, m.in. z zakresu kinetyki (motion graphics), mappingu, dźwięku oraz przestrzennych działań związanych z aranżacją, interwencją w sferę publiczną, ze sztuką internetową (net-art) włącznie.
W ramach aktywności Katedry prowadzone są badania skierowane na eksperyment, które rozpatrują role i granice medium graficznego w procesie definiowania sztuki w dzisiejszej kulturze. Dotyczą języka graficznego w kontekście historii, postępu technologicznego i zmian cywilizacyjnych. Katedra Grafiki jest organizatorem wystaw, warsztatów, pokazów, konkursów, konferencji, spotkań autorskich, zajmuje się archiwizacją danych, katalogowaniem cyfrowym i analogowym. Uczestniczy w wydarzeniach artystycznych organizowanych w kraju i za granicą oraz w inicjatywach społecznych.
1. Bunt. Nowe ekspresje, Poznań: Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu, 2021, s. 305, Maciej Kurak (red.), ISBN 978-83-66015-72-2
prof. dr hab. Maciej Kurak
Wystawy studenckie stanowią istotny element programu artystycznego Katedry Grafiki Artystycznej. Organizowane są prezentacje pracowni, wystawy indywidualne studentów, projekty kuratorskie. Zebrane doświadczenia są pomocne przy realizacji wystawy dyplomowej będącej podsumowaniem studiów.
Uczestnictwo w warsztatach pozwala poznać narzędzia od strony technicznej, jak i umożliwia nabycie praktycznych umiejętności wyrażania się w medium graficznym. Warsztaty to czas twórczych interdyscyplinarnych działań i wymiany doświadczeń.
Katedra Grafiki Artystycznej organizuje wykłady, na które zapraszani są badacze, artyści, kuratorzy i teoretycy prezentujący aktualne tendencje związane ze sztuką oraz grafiką. Wykłady dają możliwość bezpośredniego kontaktu, wymiany myśli i doświadczeń.
Drukarnia UAP jest profesjonalnym laboratorium druku cyfrowego. Wyposażona w nowoczesny sprzęt daje możliwość realizacji najwyższej jakości druku atramentowego (giclée), druku UV i druku 3D. W drukarni znajduje się nowoczesny ploter frezujący CNC, umożliwiający cięcie papieru oraz materiałów twardych (np. drewno, plexi).
Drzwi otwarte UAP to spotkanie z wykładowcami, studentami, laborantami pracowni warsztatowych. Podczas wydarzenia można uzyskać informacje o kierunkach studiów, egzaminach wstępnych i skonsultować teczkę prac. Pracownie artystyczne zapraszają do uczestnictwa w warsztatach, prezentacjach oraz wykładach.
PUNKT GRAFIKI jest aktywnie działającym kołem naukowym. Należący do niego studenci organizują warsztaty, wyjazdy i wystawy. Koło naukowe stanowi pole dyskusji, w którym ścierają się postawy i idee dotyczące współczesnej ekspresji graficznej. Działania często wychodzą poza program studiów i są związane z festiwalami, konkursami i wydarzeniami artystycznymi czy działalnością społeczną.
Katalog jest podsumowaniem i prezentacją aktywności Wydziału Grafiki Artystycznej Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu. Zawiera programy artystyczne oraz dorobek powstały w pracowniach i w ramach przedmiotów prowadzonych w Katedrze Grafiki Artystycznej.