WYSTAWA 2019, ŁÓDŹ
„+,–”
„+,–” Hommage à Bunt et Jung Idysz
Muzeum Miasta Łodzi, 12.06–29.09.2019
Wystawa w ramach: Międzynarodowego projektu Bunt. Nowe Ekspresje
Partnerzy projektu: Muzeum Narodowe w Poznaniu, Muzeum Miejskie w Dreźnie, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Muzeum Miasta Łodzi, Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy, Dolnośląski Ośrodek Kultury i Sztuki, Uniwersytet Zielonogórski, Odra, Format; media: Contemporary Lynx; patronat MKiDN
Artyści: Krzysztof Balcerowiak, Andrzej Bobrowski, Stefan Ficner, Sławomir Iwański, Jarosław Janas, Dorota Jonkajtis, Kajetan Karczewski, Maciej Kurak, Agnieszka Maćkowiak, Maryna Mazur, Witold Modrzejewski, Grzegorz Nowicki, Max Skorwider, Piotr Szurek, Michał Tatarkiewicz, Radosław Włodarski, Zbigniew Zieliński
Kuratorzy:
Andrzej Bobrowski
Maciej Kurak
Koordynatorzy:
Ireneusz Kozłowicz
Witold Modrzejewski
Radosław Włodarski
W obecnym ustroju politycznym utrzymywanie struktur państwowych służy systemowi kapitalistycznemu, stymulowaniu gospodarki światowej, rozwojowi przedsiębiorstw, akumulacji kapitału, hierarchii państwowej, hegemonii. Dawniej, jednym ze sposobów wzmocnienia władzy przez państwo było przekształcanie populacji w „naród”, czyli wspólnotę etniczną powstałą w oparciu o historyczne i kulturowe fakty oraz mity.
Hasło „My Naród”, wypowiedziane przez demonstrantów rewolucji francuskiej, stało się początkiem demokratyzacji społeczeństwa, zmieniło poddanych na obywateli. Przemiany te przyczyniły się również do zwiększenia władzy państwa nad społeczeństwem i sposobem życia jednostki – „biopolityka”, doprowadzając do agresywnego totalitaryzmu i nazizmu¹ w skrajnej postaci. Często niepozorne mity o pochodzeniu („mit krwi i ziemi”) były początkiem ideologii narodowej – nacjonalizmu, który przerodził się w radykalny wariant faszyzmu.
W kulturze globalnej polityka narodowa sprzyja rozwijaniu się gospodarczego rynku. Nacjonalizm kreowany jest zazwyczaj przez system szkolnictwa, siły zbrojne czy ceremonie publiczne. Odrębność i różnice narodowościowe wpływają na tworzenie się obszarów akumulacji kapitału i dominacji ekonomicznej natomiast otwartość na różnorodność kulturową i próby zmniejszania nierówności społecznej pozwalają niwelować polaryzację i przyczyniają się do wzrostu gospodarczego. Uprzedzenia narodowościowe nie pozwalają skoncentrować się na realnych problemach społeczeństwa natomiast podtrzymują, pod płaszczem wyzwolenia, negatywne standardy związane z hierarchizacja i nierównościami.
Projekt graficzny „+/–” jest wprowadzeniem i współczesną odsłoną zagadnień społecznie zaangażowanych poruszających temat utylitaryzmu, multikulturowości oraz globalnych zjawisk opartych na mechanizmie „systemów-światów”² uwarunkowanych przez gospodarkę kapitalistyczną wyznaczającą nową mapę świata podzieloną na centra, półperyferie i peryferie. W nawiązaniu do polityki globalnej temat projektu graficznego ujawnia paradoksy swobód społecznych uzależnionych od układów międzynarodowych. Wystawa przedstawia ukryte mechanizmy kultury, które umacniają standardy zachowań odpowiedzialne za utrzymywanie ksenofobii w społeczeństwie. Według Clauda Leforta „demokracja jest wprowadzana i utrzymywana przez rozpad pewności, co zapoczątkowało historię, w której ludzie doświadczają nieokreśloności w stosunku do podstaw władzy, prawa i wiedzy oraz wobec podstaw relacji między Ja i innym”³. Dyskusja na te tematy zwraca uwagę na problem standaryzacji życia oraz pozwala na głębszą analizę historii i przedstawianie jej na nowo, w kontekście wartości kształtujących się w danym momencie dziejowym.
Na projekt „+/–” składają się prace wykonane w różnych technikach graficznych w formacie A5, jest to nawiązanie do wielkości grafik, jakie stosowali w swojej twórczości artyści Buntu i Jung Jidysz. Wszystkie prace są prezentowane w „galerii przenośnej”- white cube, tworzącej graniastosłup foremny oparty na „złotym podziale”.
Maciej Kurak
1 Georgio Agamben Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, Wydawnictwo Pruszyński i S-ka, Warszawa 2008
2 Immanuel Wallerstein Analiza systemów-światów. Wprowadzenie, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2007
3 Claude Lefort Democracy and Political Theory, 1988