BUNT Wystawa towarzysząca 38.edycji Konkursu im. M. Dokowicz
Galeria Duża Scena Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, ul. Wodna 24
15.11. 2018 – 15.01.2019
Artyści: Andrzej Bobrowski, Gosia Ce, Mikołaj Garstecki, Marek Glinkowski, Tobiasz Jankowiak, Tomasz Kalitko, Agnieszka Maćkowiak, Piotr Słomczewski, Raman Tratsiuk, Monika Pich, Joanna Wiernicka, Wiktor Wolski
Kurator: Maciej Kurak
Grupa artystyczna Bunt działała w Poznaniu w latach 1918 – 1920. Skupiała przede wszystkim poetów, malarzy, grafików, rzeźbiarzy. Współtwórcami grupy byli m.in.: Margarete Kubicka, Stanisław Kubicki, Jerzy Hulewicz, Jan Wroniecki , Stefan Szmaj, Adam Bederski, August Zamoyski… Artyści Buntu charakteryzowali się aktywistyczną postawą i społecznym zaangażowaniem. Wykorzystywali sztukę jako narzędzie protestu wobec politycznych decyzji. Ze względu na swój radykalizm artystyczny1 i społeczny2 oraz aktywność wykraczającą poza perspektywę narodową, Bunt posiadał duży potencjał w Polsce i w Niemczech.
Artyści Buntu swoją uwagę kierowali na sztukę inspirowaną niemieckim ekspresjonizmem, skupiającą się na rozwiązaniach formalnych i założeniach ideowych, kształtujących się w wizje nowej rzeczywistości opartej na hasłach socjalistycznych i internacjonalistycznych. W ekspresjonizmie chodziło przede wszystkim o wyrażanie emocji w związku z podejmowaną tematyką.
Grafika, plakat, rzeźby, działania performatywne Buntu zawierały jasno sprecyzowany, uniwersalny przekaz, czytelny i zrozumiały dla wielu odbiorców, pomimo to grupę postrzegano jako dywersyjną. Podczas pierwszej wystawy niektórzy artyści Buntu spotkali się z zarzutem obrazy moralności 3 .
Aktualna wystawa „Bunt” prezentowana w Dużej Scenie Miejskich Galerii UAP przedstawia praktyki artystyczne, które dążą do przeobrażenia idei i wartości obecnych w dominującym porządku społeczno – kulturowym przy zachowaniu krytycznego stosunku do obyczajowości, przyzwyczajeń i przeświadczeń obowiązujących w danej społeczności. Projektując alternatywne lub krytyczne realizacje odnoszące się do rzeczywistości społecznej, artyści nie wpadają w pułapkę uprawomocnień, przeciwstawiają się nawykom i stereotypom. Wystawa zwraca uwagę na tematy często niechciane takie jak: bezdomność, bieda, emigracja, bezprawie, prekariat, nierówności i polaryzacja społeczna, marginesy klasowe… Podejmuje i umożliwia dyskusję w sprawach społecznie istotnych. Ujawnia mity- wyobrażone formy, które kształtują społeczeństwo oraz mówi o wspólnotowości jako wartości nadrzędnej w relacjach publicznych.
Artyści uczestniczący w wystawie zmieniają porządki kulturowe dla kolejnych systemów wiedzy i światopoglądów poszukujących umocnienia w mającej nadejść przyszłości, w formie pewnej idei czekającej na realizację. Za pomocą działań artystycznych i społecznie zaangażowanych prace badają obszar i skuteczność oddziaływania sztuki na społeczeństwo i politykę. Pytają, czy wizualne zagadnienia estetyczne wpływają na wiarygodność przekazu. Zastanawiają się nad rolą artysty w społeczeństwie i jego aktywności osadzonej w konsumpcyjnym świecie. Badają kontekst oraz wpływ emocji, sugestii i pamięci na odbiór.
Maciej Kurak
1 Ekspresja wyrazu, upraszczanie, redukowanie formy.
2 Przyjmowanie postawy skrajnej wobec systemu.
3 Pierwsza wystawa Buntu została ocenzurowana, pierwotnie miała mieć miejsce w siedzibie Towarzystwa Zachęty jednak zarząd TZPS odrzucił prace kilku artystów pod zarzutem obrazy moralności, co spowodowało przeniesienie pokazu do innego, prywatnego lokalu przy ulicy Berlińskiej w Poznaniu.